مقایسه تحلیلی سیره رسول خدا(ص) با دوره خلافت در مدیریت مجاهدان مسلمان

نویسنده

دانشگاه اصفهان

چکیده

سیره رسول خدا(ص) در مدیریت مجاهدان مسلمان و مقایسه آن با دوره خلفا، یکی از مهم‌ترین مباحثی است که سزاوار بررسی‌های عمیق و چند سویه است. بررسی و تبیین دقیق این موضوع می‌تواند بسیاری از ابهام‌های تحولات بعدی تاریخ صدر اسلام، به ویژه علل بروز فتنه‌های دوران خلافت امام علی(ع) را روشن کند. این مقاله به شیوه مقایسه‌ای و تحلیلی و با استناد به منابع اصلی و با هدف تبیین سیره رسول(ص) در جنگ‌ها و مدیریت مجاهدان اسلامی و مقاسیه آن با رفتار خلفا، در صدد پاسخ به این سؤال است که تفاوت روش رسول خدا(ص) با خلفا در مدیریت مجاهدان مسلمان چگونه بود و نتایج این دو شیوه، چه تاثیری در آینده جامعه اسلامی گذاشت؟ در سیره رسول خدا(ص)، شاهد مدیریت بر اساس نص صریح احکام الهی و عدالت هستیم؛ ­اما در دوره پس از آن حضرت، در مواقعی، این رویه به برخوردی ناعادلانه و واگذاری امتیازات بر اساس وابستگی و منافع سیاسی تبدیل شد. در نتیجه، فاصله طبقاتی و تضاد منافع در جامعه اسلامی آشکار شده که این زمینه‌ساز بروز فتنه‌هایی همچون جمل، صفین و نهروان بعد از سال 35 هجری شد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analytical Comparison of Tradition of Islam's Prophet in Management of Muslim Warriors with Caliphs' Era

نویسنده [English]

  • bahman zeynali
University of Isfahan
چکیده [English]

Prophet (Peace be upon him)’s methodology in managing of wars and Muslim warriors in comparison with caliphs' period is one of significant discussions which requires fundamental and multidimensional investigations. Comparison of Prophet (Peace be upon him)’s management of wars and Muslim warriors with three first caliphs is one of the substantial subjects that its study and explanation can not only solve many of subsequent uncertainties of changes in early history of Islam but also clarify intrigues of Imam Ali’s caliphate. This essay tries to investigate the Prophet of Islam (Peace be upon him)’s methodology in wars and management of Muslim warriors in comparison with the caliphs' policies based on original references and comparative-analytical approach. The main questions of present research are: what is the difference between Prophet of Islam (Peace be upon him)’s methodology and caliphs in managing wars and Muslim Warriors? And what were the effects of these two different policies on future of Islamic society? It seems that Prophet (Peace be upon him)’s methodology was based on commandments and justice. However, during the periods of Caliphs, this procedure became based on unfair treatment and giving privilege according to interests during Caliphs' era. Consequently, such procedure not only led to the turning of Islamic society into class system and conflict of interests but also resulted in emerge of intrigues including Jamal, Saffeyn and Nahravan wars that took place after 35 A.H.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prophet of Islam (Peace be upon him)
  • Caliphs
  • Management
  • Jihad
  • Muslim Warriors

مراجع

. قرآن کریم.
. نهج‌البلاغه.
. ابن‌سعد، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی البصری، (1990م/1410ق)، الطبقات الکبری، ج۳و4، دارالکتب العلمیه: بیروت.
. ابن‌شهرآشوب، ابی‌جعفر رشیدالدین محمد، (بی‌تا)­، مناقب آل ابی‌طالب، المطبعه العلمیه بقم، یطلب من مکتبه السیداسدالله الطباطبایی و السیدمحمود الصحفی  قم: با­المدرسه الفیضیه.
. ابن‌کثیر، الامام الحافظ ابی­الفداء اسماعیل بن کثیر الدمشقی، (1992م/1412ق)، البدایه و النهایه، ج5و6، بیروت: االدار احیاء­التراث العربی.
. --------------------------------------،  (بی‌تا)، البدایه و النهایه، ج3و4، بیروت­: الدار احیاءالتراث العربی.
. بلاذری، احمد ابن یحیی، (1936م)، انساب‌الاشراف، اهتمام گوتین، جزء پنجم، چاپخانه دانشگاه اورشلیم.
 
ب. کتابهای فارسی
. ابن‌اثیر، عزالدین علی، (1371)، تاریخ الکامل، ترجمه سیدمحمد حسین روحانی، ج3، بی‌جا: اساطیر.
. ------------- ، (بی‌تا)، تاریخ الکامل، ترجمه سیدمحمد حسین روحانی، ج۴، بی‌جا: اساطیر.
. ابن‌اعثم کوفی، محمد بن علی، (1372)، الفتوح، ترجمه محمد بن احمد مستوفی هروی، به تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: انقلاب اسلامی.
. ابن‌هشام، (بی‌تا)، زندگانی محمد(ص) ترجمه سیره النبویه، ج1و2، ترجمه سیدهاشم رسولی، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
. بلاذری، احمد بن یحیی، (1337)، فتوح‌البلدان، ترجمه محمد توکل، بی‌جا: نقره.
. جعفریان، رسول، (1392)، تاریخ سیاسی اسلام؛ تاریخ خلفا، ج2، قم: دلیل ما.
. دهخدا، علی‌اکبر، (1335)، لغت‌نامه، تهران: چاپخانه مجلس.
. دینوری، ابن‌قتیبه، (1384)، امامت و سیاست؛ تاریخ خلفا، ترجمه سیدناصر طباطبایی، چ۲، بی‌جا: ققنوس.
. زرگری‌نژاد، غلامحسین، (1390)، تاریخ صدر اسلام، چ۷، تهران: سمت.
. سوید، یاسین، (1378)، اصول و مبانی هنر جنگ در اسلام، ترجمه اصغر قائدان، تهران: دانشگاه امام حسین(ع).
. طبری، محمد بن جریر، (1352)، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج5، بی‌جا: بنیاد فرهنگ ایران، چاپخانه زر.
. -------------، (1352)، تاریخ طبری؛ تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج۶، بی‌جا: بنیاد فرهنگ ایران.
. مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، (1344)، مروج‌الذهب و معادن‌الجواهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج۱، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
. -----------------------------، (1349)، التنبیه و ­الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
. واقدی، محمد بن خلیفه دوم، (1369)، المغازی؛ تاریخ جنگ‌های رسول خدا(ص)، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج۱و۲، تهران: دانشگاه پیام نور.
. وتر، ظاهر، (1375)، مدیریت نظامی در نبردهای پیامبراکرم(ص)، ترجمه اصغر قائدان، تهران: صریر.
. یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، (1342)، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، ج۱، تهران: بنگاه ترجمه.
. ------------------، (1371)، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، ج۲، چ۶، تهران: علمی و فرهنگی.
 
ج. مقالات
. تقی‌زاده اکبری، علی، (1385)، روش فرماندهی پیامبر اعظم، حصو­ن، ش9، ص6 تا 22.
. رستمی، علی امین، (1378)،  قانون‌مداری در سیره نظامی رسول خدا(ص) و امیرمؤمنان(ع)، تاریخ اسلام در آینه پژوهش­، ش19­، ص5 تا 20.
. زمانی محجوب، حبیب، (1387)، ویژگی­‌های مجاهدان صدر اسلام، حصون، ش16، ص22 تا 42.
. قائدان، اصغر، (1385)، مدیریت و رهبری پیامبر اکرم در عرصه‌های نظامی، مجله مطالعات بسیج، ش31­، ص5 تا 40.
. --------، (1388)،  نقش عوامل معنوی در جنگ‌های عصر رسول خدا­، حصون، ش20، ص134 تا 157.
 
د. کتاب های لاتین
. Gabriel, Richard A., (2007) Muhammad-Islam’s First Great General, U.S.A., University of Oklahoma Press
. Irfa, Emi, (2015), The concept of battle against non muslim in the holy Quran, Thesis, Indonesia, university of walisongo, Islamic Theology on Tafsir-Hadith Department.
. Atiq ur Rahman, Zia ur Rahman(2014) The Campaigns of the Prophet and Execution of POWs, Al- Azwa, Vol. 29 Issue. 41. P 12-1.
. Mahmood Atharizadeh(2015) Military Role of Mosques during the lifetime of the Prophet (PBUH) and the first two-Rightly- Guided Caliphs, macrothink institutetm Vol. 3, No. 2:p114-120.
. Valikhani Dehaghani, Mashallah, (2014) Transformational leadership having a look into the life of prophet Muhammad (PBUH), Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review Vol. 3, No.11a; P 145-151. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار