دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 2 (1389)
دوره 1 (1388)
موضوعات = تاریخ ایران اسلامی تا پایان زندیه
تعداد مقالات: 109
1. تحلیل انتقادی گفتمان طریقت و شریعت دربارﮤ ﻗﺼﮥ ابومسلم‌نامه
دوره 12، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 35-52
چکیده
ﻗﺼﮥ «ابومسلم‌نامه» از زمان پیدایش، یعنی دوران سلجوقیان تا پایان عصر صفویه، ﺻﺤﻨﮥ رویارویی طیف‌ها و جریان‌های مذهبی‌فرهنگی و فکری، به تبعیت قدرت سیاسی، بوده است. قصه‌ای با قهرمانی، ایرانی ... بیشتر
2. تحلیل فرازوفرود مناسبات سیاسی اتابکان لرکوچک و دولت صفویه بین سال‌های 907تا1006ق/1501تا1597م
دوره 12، شماره 2 ، تابستان 1399، ، صفحه 1-18
چکیده
تاکنون جنبه‌هایی از مناسبات سیاسی دولت صفوی و حکومت‌های محلی ایران بررسی شده است؛ اما مناسبات حکومت صفوی و حکمرانان محلی مرزهای غربی ایران تا حد بسیاری نادیده گرفته شده است. بر این اساس، مقاﻟﮥ پیشرو ... بیشتر
3. نقش گروه قرااوناس در تعاملات سیاسی و نظامی حکومت تیموریان
دوره 12، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 59-75
چکیده
قرااوناس از گروه‌های حاضر در عصر تیموریان بودند. این گروه تلاش می‌کردند با ایفای نقش سیاسی و نظامی در معادلات حکومت وقت و پیشبرد اهداف تیموریان، در تاریخ آن دوران نامی برای خود دست‌وپا کنند. قرااوناس‌ها ... بیشتر
4. روش‌شناسی تاریخی قرآن و مصادیق آن در اخبارالطوال و تاریخ یعقوبی
دوره 12، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 109-122
چکیده
قرآن ماهیت و رسالت هدایتگری دارد؛ اما در باب تاریخ، با نگاهی خاص، طرحی جامع عرضه کرده است که از ﻓﻠﺴﻔﮥ تاریخ و غایت نگرش تاریخی تا مؤلفه‌ها و قواعد صوری علم تاریخ را شامل می‌شود. طرح و چارچوب تاریخی ... بیشتر
5. بررسی نقش سیاسی و نظامی پهلوانان درحکومت آل مظفر
دوره 12، شماره 1 ، بهار 1399، ، صفحه 21-40
چکیده
در اوضاع آﺷﻔﺘﮥ سیاسی‌اجتماعی پس از ﺣﻤﻠﮥ مغول و به‌ویژه پس از زوال ایلخانان (651تا736ق/ 1256تا1335م)، فضا برای ایفای نقش و کنشگری پهلوانان در عرصه‌های مختلف، در برخی مناطق ایران و قلمرو حکومت‌های محلی ... بیشتر
6. تکاپوهای سیاسینظامی خاندان بابان در کردستان ایران و پیامدهای آن (1105تا1193ق/1694تا1779م)
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 65-91
چکیده
مقارن سدﮤ دوازدهم قمری/هیجدهم میلادی، در تلاقی دو امپراتوری عثمانی و ایران، حکومت‌های محلی بابان و اردلان قرار گرفته بودند. برخلاف وابستگی سیاسی بنی‌اردلان به دولت مرکزی ایران، حکمرانان بابان مطیع ... بیشتر
7. ظهور و سقوط طغرل کافرنعمت
دوره 11، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 93-109
چکیده
سلطان عبدالرشیدبنمحمود یکی از سلاطین غزنوی است که در سال 441ق/1050م در غزنه بر اریکه قدرت تکیه زد؛ اما از آنجا که برای ادارﮤ قلمرو امپراتوری غزنوی قدرت لازم را نداشت، در مدت زمان اندکی با بحران و مشکلات ... بیشتر
8. ﺗﺄملی بر نقش سپهسالاران در تضعیف و سقوط حکومت سامانیان
دوره 10، شماره 4 ، زمستان 1397، ، صفحه 99-113
چکیده
منصب سپهسالار عالی‌ترین مقام نظامی حکومت سامانیان و درواقع، فرمانده لشکریان سامانی بود. در دورﮤ نخست حکومت سامانیان که دوران اقتدار امیران سامانی بود، یعنی از زمان امیر اسماعیل تا زمان امیر نصر (279تا331ق/893تا942م)، ... بیشتر
9. ازدواج‌های سیاسی: از آمدن تیموریان تا ظهور صفویان (علت‌ها و پیامدها)
دوره 10، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 125-145
چکیده
ازدواج سیاسی در حکم پدیده‌ای اجتماعی‌سیاسی، همواره در تاریخ ایران یکی از راهکارهای مناسب برای کسب منافع و مشروعیت سیاسی، عواید اقتصادی، توﺳﻌﮥ ارضی و ترقی جایگاه اجتماعی بوده است. باوجود نقش و کارکرد ... بیشتر
10. تبارشناسی طنز پارسی در ﭘﻬﻨﮥ تاریخ ایران پس از اسلام
دوره 10، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 103-124
چکیده
در این نوشتار با استفاده از روش نظری میشل فوکو (Paul Michel Foucault)، یعنی دیرینه‌شناسی و تبارشناسی، تاریخ طنز فارسی را بررسی می‌کنیم؛ همچنین نشان می‌دهیم طنز در مواجهه با گفتمان‌های مختلف چگونه مفصل‌بندی ... بیشتر
11. تبیین و تحلیل وضعیت جمعیت و ﺗﺄثیر کشاورزی برآن در دورﮤ صفویه
دوره 10، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 41-59
چکیده
در طول قرن دهم قمری/شانزدهم میلادی، ازیک‌طرف جنگ‌های مکرر با عثمانی و ازبکان و ناآرامی‌های داخل کشور و ازطرف‌دیگر شیوع بیماری‌های واگیردار، به‌خصوص در اواخر قرن، از موانع مهم در رشد جمعیت بودند. ... بیشتر
12. روابط بازرگانی دولت صفویه با عثمانی از دورﮤ شاه صفی تا سقوط صفویان (1039تا1135ق/1629تا1722م)
دوره 10، شماره 3 ، پاییز 1397، ، صفحه 25-39
چکیده
روابط بازرگانی صفویه با عثمانی در سیاست‌های این دو دولت پس از معاهدﮤ ذهاب تا سقوط صفویان نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرد. قدمت این روابط بسیار بیشتر از آن بود که با ملاحظه‌های ایدئولوژیک و دشمنی‌های ... بیشتر
13. گونه‌شناسی نحوﮤ «تقابل» جاﻣﻌﮥ ایرانی پس از هجوم مغول
دوره 10، شماره 2 ، تابستان 1397، ، صفحه 101-120
چکیده
مغولان در سال 616ق/1219م و به رهبری چنگیزخان مغول، وارد سرزمین‌های شرقی بلاد اسلامی شدند و در مناسبت‌های اجتماعی و سیاسی این سرزمین‌ها تغییرات عمده‌ای پدید آوردند. پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هجوم ... بیشتر
14. تحلیل تاریخ تصوف و تشیع صفوی در مثنوی بحرالاسرار
دوره 10، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 61-77
چکیده
در ایران، پیش از هر سرزمینی، تصوف و تشیع مجال پیدایش یافته است و بسیاری از بزرگان عرفان، ایرانی بوده‌اند که مستقیم یا غیرمستقیم آثاری در این زمینه آفریده‌اند. یکی از اندیشمندان بزرگ عرفان ایران محمدتقی ... بیشتر
15. خاندان برسقی و تحولات عصر سلجوقی
دوره 10، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 111-127
چکیده
برسقیان در جایگاه خاندان حکومت‌کنندﮤ محلی در عهد سلجوقیان، فرزندان و بازماندگان برسق کبیر، یکی از غلامانِ خاندان حسنویه، بودند. هم‌زمان با ﻏﻠﺒﮥ سلاجقه بر جبال، بازماندگانِ خاندان حسنویه به آنها ... بیشتر
16. بررسی ابعاد تحولات روابط ایران با روسیه در دورﮤ صفوی
دوره 10، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 1-18
چکیده
از دورﮤ صفویه و مقارن با تحولات بین‌المللی، مجالی فراهم شد تا کشورهای اروپایی به گشایش مناسبات دیپلماتیک و پایدار با ایران اقدام کنند. دراین‌میان، روسیه در موقعیت گسترش ارضی و تحکیم اقتدار سیاسی و ... بیشتر
17. اندﻳﺸﮥ ظل‌اللهی سلطان در نگرش تاریخ‌نگاراﻧﮥ مورخان عصر افشاری نمونه‌پژوهی: عالم‌آرای نادری و جهانگشای نادری
دوره 10، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 19-38
چکیده
در تاریخ سیاسی ایران، اندﻳﺸﮥ ظل‌اللهی سلطان قدمت و دیرینگی بسیاری دارد. اندیشه‌ای که در دوران باستان با نام فره‌ایزدی مطرح بود. متون تاریخی یکی از جایگاه‌های بروز این اندیشه است و مورخان در نقل روایت‌های ... بیشتر
18. سیاست مذهبی صفویان و پیامد آن بر توسعة موقوفات حرم امام رضا(ع)
دوره 10، شماره 1 ، بهار 1397، ، صفحه 129-152
چکیده
با تأسیس ﺳﻠﺴﻠﮥ صفوی، تشیع مذهب رسمی ایران اعلام شد و تغییر مذهب در قالب اصل سیاست مذهبی صفویان در این دوره پیگیری شد و به اجرا درآمد. در اجرای این منظور، شاهان صفوی با گسترش فرهنگ وقف و ایجاد موقوفات2، ... بیشتر
19. نگاهی تاریخی بر دیوان ظهیرالدین فاریابی (اتابکان آذربایجان و مشروعیت حاکمیت)
دوره 9، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 1-16
چکیده
دربار سلجوقیان که تجربه‌های دیوانی ازجمله تشکیلات شاعر درباری را از غزنویان به ارث برده بود، در اوج قدرت این سلسله به محل مناسبی برای رشد و نیز استفاده از این روند برای تبلیغ مقاصد سیاسی حاکمیت تبدیل ... بیشتر
20. بررسی فراز و فرودهای ترخانیان در عصر تیموری
دوره 9، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 119-138
چکیده
اصطلاح ترخان یکی از واژگانی است که در منابع تاریخ میاﻧﮥ ایران به‌کرار دیده می‌شود. در سده‌های نخستین اسلامی، این لفظ نوعی امتیاز برای گروه خاصی به شمار می‌رفت. در دورﮤ تیموریان نیز با دو عنوان ترخانیان ... بیشتر
21. پژوهشی بر تزیینات معماری دورﮤ غزنوی
دوره 9، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 91-118
چکیده
وجود بناهای تاریخی غزنویان در مناطقی مانند غزنه، لشکری‌بازار و بلخ که برخی به شکل نیمه‌مخروبه باقی مانده است یا نام آنها در منابع تاریخی و ادبی معتبر درج شده است، همگی نشان‌دهندﮤعظمت این تمدن، به‌ویژه ... بیشتر
22. صنایع عمدﮤ نیشابور در سده‌های 3تا6ق/9تا12م برپاﻳﮥ داده‌های باستان‌شناختی و منابع مکتوب
دوره 9، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 195-217
چکیده
در سده‌های سوم تا ششم قمری/نهم تا دوازدهم میلادی، صنایع نیشابور هم‌پاﻳﮥ کشاورزی و تجارت آن رونق بسزایی داشت. برای آگاهی از شمار، کیفیت و دگرگونی این صنایع باید از دو دسته آثار بهره برد: منابع مکتوب و ... بیشتر
23. بررسی تحلیلی تأثیر پیوند ایلخانان و دربار مرکزی مغول در مسئله جانشینی
دوره 9، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 219-236
چکیده
پس از تصمیم قوریلتای دربار مرکزی مغول و اعزام هلاکو به غرب، حکومت ایلخانی در ایران طی فرایندی تاریخی و تابع تحولات دربار مرکزی و اقدامات نظامی و سیاسی هلاکوخان شکل گرفت. هدف لشکرکشی هلاکو به غرب، تثبیت ... بیشتر
24. نگاهی به تأثیر نظام مالیاتی بر شورش غریب‌شاه
دوره 9، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 177-194
چکیده
شورش‌های اعتراض‌آمیز که واکنشی به اوضاع نامطلوب حاکم بر جامعه محسوب می‌شوند، علت‌های مختلفی دارند که بازشناسی آنها رهیافتی به زندگی اجتماعی مردم و بازیابی تاریخ اجتماعی است. بررسی شورش‌های دوره ... بیشتر
25. واکاوی رویارویی‌‌های مذهبی صفوی و عثمانی در قفقاز (930تا1038ق/1523تا1629م)
دوره 9، شماره 4 ، زمستان 1396، ، صفحه 253-276